Po raz pierwszy o Gołęszycach źródła wspominają w IX wieku i również wtedy kilka grodów uległo zniszczeniu. Prawdopodobnie padły ofiarą państwa wielkomorawskiego, które chciało zagarnąć tutejsze ziemie. Gdy w 907 roku, po najazdach Madziarów, Rzesza Wielkomorawska upadła, ziemie Gołęszyców prawdopodobnie znalazły się w sferze wpływów czeskich. Z końcem w. X o tereny te rywalizowali Piastowie i czescy Przemyślidzi, a polsko-czeski spór o te ziemie miał kontynuację w wiekach późniejszych.
Jednym z najważniejszych, a być może najważniejszym z ośrodków Gołęszyców było grodzisko w Lubomi. Jego ślady są dosyć dobrze zachowane w pobliskim lesie. Na podstawie tych śladów odtworzono wygląd grodziska.W okolicznej szkole nawet znajduje sie jego makieta tak jak w muzeum w Wodzisławiu., Jego centralna część otoczona była dwoma pierścieniami wałów ziemnych. Gród posiadał dwie bramy wjazdowe z wałami oskrzydlającymi. Oprócz wałów główna część otoczona była przez dwie głębokie fosy, z których jedna ( znajdująca się między zewnętrznym a wewnętrznym wałem)jeszcze w dzisiejszych czasach są dosyć głębokie mimo tego że istnieją już tak długo. Obok samego grodu istniało podgrodzie, które również było ufortyfikowane. Grodzisko w Lubomi mogło być ważnym ośrodkiem władzy plemiennej. Gdy zostało spalone podczas najazdu księcia Świętopełka,co stało się w drugiej połowie IX w., jego funkcje przejęło grodzisko w Raciborzu. W Lubomi archeolodzy znaleźli m.in. fragmenty kolczugi, co stanowi dowód na używanie tej zbroi na naszych terenach w tej epoce. Podczas prac wykopaliskowych odkryto tu także trzy okazałe, drewniane budowle z VII-VIII w., które mogły być pogańskimi świątyniami lub miejscami zebrań plemiona. Znaleziska z Lubomi oraz drobiazgowo wykonana makieta grodziska wyeksponowane zostały w muzeum w Wodzisławiu Śląskim.